Waluty Świata
Jednym z najbardziej kluczowych elementów potrzebnych do prosperowania gospodarki jest pieniądz. W dzisiejszych czasach funkcje pieniądza pełnione są przez waluty fiducjarne obowiązujące na terytorium poszczególnych państw. Niektóre waluty świata są jednak prawnie ustanowionymi środkami płatniczymi w wielu różnych państwach, a nieoficjalnie używane są w jeszcze większej ich liczbie.
W celu uporządkowania chaosu wynikającego z mnogości walut oraz ich użytkowników powstał międzynarodowy standard ISO 4217 – umożliwiający przejrzyste poruszanie się po rynku walutowym. Powyższe mapy zostały przygotowane zgodnie z niniejszym standardem. Waluty nieposiadające oficjalnej normy zostały dodane w formie przypisów – co nie oznacza jednak, że nie są one w niektórych przypadkach prawnie obowiązującymi środkami płatniczymi.
Międzynarodowy standard ISO 4217
ISO 4217 to międzynarodowa norma definiująca kody literowe walut. Norma ta została stworzona przez Międzynarodową Organizację Normalizacyjną (International Organization for Standardization), a jej techniczne zarządzanie zostało powierzone instytucji – SIX Interbank Clearing.
Trzyliterowy kod waluty według normy ISO 4217 ma bardzo prostą konstrukcję. Dwie pierwsze litery z reguły odpowiadają kodowi kraju. Ostatni znak to najczęściej pierwsza litera nazwy waluty, aczkolwiek czasami występuje tu inny symbol. Na przykład w przypadku polskiej złotówki po kodzie kraju “PL” występuje litera “N” – będąca skrótem od “nowy”. Natomiast kodem złotego przed jego denominacją w 1995 roku był skrót “PLZ” – gdzie “Z” było pierwszą literą słowa “złoty”.
Międzynarodowy standard kodów walut usuwa wszelkie niejasności dotyczące ich krajowych nazw i symboli. Posługiwanie się nim ułatwia wymianę walut między sobą, a także wyznaczanie cen na międzynarodowych rynkach. Standard ten nie jest jednak stosowany w przypadku rynków lokalnych.
Środki płatnicze o największym zasięgu
Waluty świata obowiązujące w więcej niż jednym państwie według standardu ISO 4217:
Waluta | Liczba państw | Liczba terytoriów zależnych |
---|---|---|
EUR – Euro | 24 | 10 |
XAF + XOF – Frank CFA | 14 | - |
USD – Dolar amerykański | 8 | 11 |
XCD – Dolar wschodniokaraibski | 6 | 2 |
AUD – Dolar australijski | 4 | 4 |
CHF – Frank szwajcarski | 2 | - |
Walutą obowiązującą w największej liczbie państw jest euro. Są to 23 państwa tak zwanej “strefy euro” tworzące wspólną unię walutową oraz Czarnogóra i Kosowo. Z powodu ograniczonego uznania na arenie międzynarodowej Kosowo nie widnieje jednak w tabelach omawianego standardu. Można tam znaleźć za to 10 terytoriów zależnych, w których euro jest prawnym środkiem płatniczym.
Druga w kolejności waluta o największym zasięgu (według liczby posługujących się nią państw) to Frank CFA. Jest to jednostka monetarna używana na terenie unii walutowej 14 krajów Afryki. Frank CFA posiada 2 kody literowe – XAF (Afryka Środkowa) oraz XOF (Afryka Zachodnia). Wynika to z powodu istnienia dwóch oddzielnych banków centralnych odpowiedzialnych za emisję tej waluty. Oba franki są wzajemnie wymienialne w stosunku 1:1, ale nie są akceptowane jako środki płatnicze pomiędzy obszarami unii.
Dolar amerykański, mimo iż dopiero na trzecim miejscu w rankingu, obowiązuje w aż 8 państwach i na 11 terytoriach zależnych. Warto zauważyć, że nie wszyscy użytkownicy dolara tworzą jednak formalną unię walutową. Państwa takie jak: Ekwador, Panama, Salwador oraz Timor Wschodni przyjęły walutę Stanów Zjednoczonych jako środek płatniczy obowiązujący na ich terytoriach na podobnej zasadzie jak Czarnogóra walutę euro.
Unia monetarna rejonu Karaibów obejmuje 6 państw i 2 terytoria zależne. Walutą tam obowiązującą jest dolar wschodniokaraibski, który uplasował się na czwartej pozycji w tabeli.
Pozostałymi środkami płatniczymi o wielopaństwowym zasięgu są: dolar australijski i frank szwajcarski. Waluty te obowiązują w sumie w 6 różnych państwach i na 4 terytoriach zależnych, jednakże nie tworzą formalnych unii.
Źródło danych: six-group.com
Skrócone wersje grafiki: Ameryka Północna, Ameryka Południowa, Europa, Afryka, Azja, Australia i Oceania