Stopy procentowe na świecie
Polityka pieniężna większości państw na świecie jest realizowana przez narodowy lub federalny bank centralny, a jej celem jest zapewnienie równowagi pieniężnej w gospodarce oraz zapobieganie i zwalczanie inflacji. Głównym narzędziem w rękach tych instytucji są stopy procentowe. Arbitralne ustalanie ich wysokości w założeniu ma pomagać w stabilizacji cen. Jest to istotne zadanie, ponieważ środowisko stabilnego poziomu cen to kluczowy warunek długofalowego wzrostu gospodarczego. Utrzymywane w dzisiejszych czasach stopy procentowe na świecie, przynajmniej w znacznej jego części, nie wydają się być jednak wykorzystywane do walki z inflacją.
Polska na arenie międzynarodowej
Polska ze stopami procentowymi na poziomie 0,10% plasuje się wśród państw o najniżej oprocentowanym kapitale. Zaledwie 8 banków centralnych na świecie zdecydowało się opuścić stopy niżej, w tym między innymi Europejski Bank Centralny. W wyniku jego decyzji oprocentowanie strefy euro wynosi dziś 0,00%. FED, czyli bank centralny Stanów Zjednoczonych, nie odbiega zanadto od europejskiego odpowiednika. Ustanowił on stopy na poziomie 0,25%, czyli niewiele wyższym od tego w Polsce.
Na tle całego świata polityka pieniężna naszego kraju odbiega jednak znacznie od średniej.
| Region | Stopy procentowe – średnia | Stopy procentowe – mediana |
|---|---|---|
| Ameryka Północna | 3,72% | 2,30% |
| Ameryka Południowa | 10,73% | 3,50% |
| Europa | 1,15% | 0,00% |
| Afryka | 7,42% | 4,00% |
| Azja | 4,75% | 4,00% |
| Australia i Oceania | 0,74% | 0,25% |
| Świat | 4,96% | 3,25% |
Stopy procentowe – rekordziści
Najwyższe stopy procentowe na świecie są na ten moment w Wenezueli, Argentynie i Zimbabwe. Oprocentowanie kapitału tych trzech państw wynosi kolejno 38,76%, 36,00% i 35,00%. Ich banki centralne już od dłuższego czasu próbują wygrać walkę ze spadającą wartością środków płatniczych. Rozpędzoną inflację nie łatwo jednak zatrzymać. Zwalczanie objawów nigdy nie będzie tak skuteczne, jak skupienie się na przyczynach. Przyczyną problemu jest natomiast dodruk, a wzrost cen jedynie jego skutkiem.
Na drugim końcu skali mamy kraje ze stopami o ujemnym oprocentowaniu. Rekordzistą pod tym względem jest Szwajcaria z wynikiem −0,75%. Pozostali uczestnicy peletonu to Dania i Japonia ze stopami na poziomach −0,60% oraz −0,10%. Jak w ogóle możliwa jest sytuacja, w której to wierzyciel płaci dłużnikowi odsetki od pożyczonych pieniędzy? Odpowiedzi na to pytanie należy szukać w intencjach prowadzonej polityki pieniężnej danego państwa.
Polityka niskich stóp
Polityka skrajnie niskich, a nawet ujemnych, stóp procentowych stała się już stałym narzędziem wykorzystywanym przez banki centralne w dużej części świata. Długoterminowe skutki jej stosowania nie zostały jeszcze jednak dobrze sprawdzone w praktyce. Wciąż więc nie możemy być pewni, dokąd nas ta droga zaprowadzi.
Pozostaje pytanie, czy niektóre z banków centralnych nie przyjęły innych celów do realizacji niż te pierwotnie im powierzone. Wydaje się, że zapobieganie i zwalczanie inflacji nie leży już w intencjach osób zarządzających tymi instytucjami. Biorąc pod uwagę fakt, na jakich poziomach utrzymywane są stopy procentowe na świecie oraz jakiej skali dodruk jest w tej chwili prowadzony, można mieć wrażenie, że przyjęły one cele całkowicie przeciwne.
Dane pobrane zostały ze strony internetowej tradingeconomics.com.
Dostępna jest również grafika w skróconej wersji.