Tytuł prawny do lokali mieszkalnych
Zapewnienie sobie i swojej rodzinie dachu nad głową to jedna z podstawowych ludzkich potrzeb. Większość europejskiego społeczeństwa ma ten komfort, iż posiada własnościowy tytuł prawny do zajmowanych lokali mieszkalnych. Dość często jednak nieruchomości te są obciążone kredytem. Pozostali, niezależnie czy z wyboru czy z przymusu, są lokatorami cudzych mieszkań. Struktura własnościowa lokali w każdym kraju ma swoją miejscową specyfikę zależną od wielu czynników. Polska znajduje się wśród państw posiadających wysoki odsetek osób zajmujących własne nieruchomości.
Zamieszkiwane nieruchomości w Europie
Według danych z 2018 roku aż 70% populacji Unii Europejskiej zamieszkuje własne lokale. 24,9% ludności użytkuje nieruchomości własnościowe obciążone kredytem lub hipoteką, natomiast 45,1% takie, które nie są w żaden sposób zadłużone. Pozostałe 30% osób wynajmuje mieszkania na rynku, korzysta z zakwaterowania o obniżonym czynszu lub całkowicie nieodpłatnego zakwaterowania.
Ponad połowa populacji w każdym z państw członkowskich UE użytkuje własne mieszkanie lub dom. Rekordzistą pod tym względem jest Rumunia, w której aż 96,4% obywateli może cieszyć się własnościowym lokalem, a tylko 1,1% ludności zamieszkiwane przez siebie nieruchomości obciążyła kredytem. Warto jednak zwrócić uwagę, że według omawianego raportu obywatele Rumunii żyją w lokalach najbardziej przeludnionych w całej Unii.
Szwajcaria jest jedynym krajem wśród objętych badaniem, w którym więcej osób wynajmuje mieszkanie, niż posiada własny lokal. Państwa o największym odsetku populacji zamieszkującej własne nieruchomości obciążone kredytem lub hipoteką to Islandia, Holandia i Norwegia. W każdym z tych trzech przypadków przekracza on 60%. Najmniejszy odsetek obywateli użytkujących własnościowe mieszkania z zadłużeniem, zaledwie 0,3%, przypada Macedonii Północnej.
| Państwo lub region | Zamieszkujący własne nieruchomości bez hipoteki lub kredytu | Zamieszkujący własne nieruchomości z hipoteką lub kredytem | Zamieszkujący cudze nieruchomości |
|---|---|---|---|
| 🇷🇴 Rumunia | 95,3% | 1,1% | 3,6% |
| 🇲🇰 Macedonia Płn. | 88,0% | 0,3% | 11,7% |
| 🇲🇪 Czarnogóra | 87,0% | 1,8% | 11,1% |
| 🇷🇸 Serbia | 84,0% | 0,4% | 15,6% |
| 🇭🇷 Chorwacja | 83,3% | 6,9% | 9,9% |
| 🇧🇬 Bułgaria | 80,9% | 2,7% | 16,4% |
| 🇱🇹 Litwa | 77,3% | 12,6% | 10,1% |
| 🇵🇱 Polska | 72,7% | 11,3% | 16,0% |
| 🇸🇰 Słowacja | 72,7% | 18,6% | 8,6% |
| 🇭🇺 Węgry | 70,6% | 15,4% | 14,0% |
| 🇱🇻 Łotwa | 69,3% | 12,3% | 18,4% |
| 🇸🇮 Słowenia | 63,0% | 12,1% | 24,9% |
| 🇪🇪 Estonia | 60,7% | 21,7% | 17,6% |
| 🇮🇹 Włochy | 59,4% | 13,0% | 27,6% |
| 🇬🇷 Grecja | 59,3% | 14,2% | 26,5% |
| 🇲🇹 Malta | 58,9% | 22,7% | 18,4% |
| 🇨🇿 Czechy | 57,8% | 21,0% | 21,3% |
| 🇹🇷 Turcja | 51,3% | 7,8% | 40,8% |
| 🇨🇾 Cypr | 50,8% | 19,3% | 29,8% |
| 🇪🇸 Hiszpania | 46,9% | 29,4% | 23,7% |
| 🇪🇺 Unia Europejska | 45,1% | 24,9% | 30,1% |
| Strefa euro | 38,8% | 27,4% | 33,9% |
| 🇵🇹 Portugalia | 38,2% | 36,3% | 25,5% |
| 🇨🇮 Irlandia | 37,9% | 32,4% | 29,7% |
| 🇫🇷 Francja | 33,3% | 31,8% | 34,9% |
| 🇦🇹 Austria | 29,9% | 25,5% | 44,6% |
| 🇫🇮 Finlandia | 29,7% | 42,0% | 28,4% |
| 🇱🇺 Luksemburg | 29,3% | 41,9% | 28,8% |
| 🇧🇪 Belgia | 28,9% | 43,4% | 27,7% |
| 🇬🇧 Wielka Brytania | 27,6% | 37,5% | 34,8% |
| 🇩🇪 Niemcy | 25,8% | 25,6% | 48,5% |
| 🇳🇴 Norwegia | 21,2% | 60,1% | 18,7% |
| 🇮🇸 Islandia | 14,8% | 63,9% | 21,3% |
| 🇩🇰 Dania | 14,0% | 46,5% | 39,5% |
| 🇸🇪 Szwecja | 12,3% | 51,7% | 35,9% |
| 🇳🇱 Holandia | 8,3% | 60,5% | 31,2% |
| 🇨🇭 Szwajcaria | 4,2% | 38,3% | 57,5% |
Struktura własnościowa lokali mieszkalnych w Polsce
Polacy mogą cieszyć się bardzo wysokim odsetkiem populacji żyjącej we własnych lokalach mieszkalnych, ponieważ wynosi on aż 84%, a tylko 11,3% właścicieli mieszkań lub domów obciążyła użytkowany przez siebie dobytek kredytem lub hipoteką. Osoby wynajmujące cudze nieruchomości (czy też korzystające z zakwaterowania o obniżonym czynszu lub z bezpłatnego zakwaterowania) to zaledwie 16% społeczeństwa. Ten rezultat statystyczny wiąże się jednak (podobnie jak w przypadku Rumunii) z wysokim wskaźnikiem przeludnienia zajmowanych nieruchomości.
Przyglądając się państwom o znacznie bardziej rozwiniętych gospodarkach, możemy dostrzec, że udział procentowy osób posiadających na własność lokal mieszkalny jest tam często znacznie niższy niż w Polsce. Czy oznacza to, że wraz z postępem gospodarczym struktura własnościowa nieruchomości w naszym kraju również ulegnie przekształceniu, a tytuł prawny do zajmowanych lokali mieszkalnych przesunie się w stronę najmu? Bardzo prawdopodobne. Aby uzyskać pewność w tej kwestii, musimy jednak jeszcze sporo popracować nad postępem.
Dane pobrane zostały z raportu Eurostatu Housing statistics SILC2020.
Dostępna jest również grafika w skróconej wersji.